در مدح دلشاد خاتون
آب آتش رنگ ده ساقی که می بخشد صبا
خاک را پیرانه سر پیرایه عهد صبا
فرش خاکی می برد اجرام علوی را فروغ
روح نامی می دهد ارواح قدسی را صفا
از طراوت می پذیرد آسمان عکس زمین
وز لطافت می نماید بر زمین رنگ سما
عکس رخسار گل و گلبانگ بلبل می دهد
گلشن نیلوفری را گونه گون برگ و نوا
دود از آتش می دماند لاله آتش لباس
پر ز پیکان می نماید گلبن پیکان نما
زهره بر گردون ستاند غازه از عکس هلال
لاله در نیسان نماید صورت قلب شتا
بوی آن می آید از لطف هوا کاندر چمن
مرده را چون غنچه بخشد قوت نشو و نما
صبحدم بشنو که در بستان سرای روزگار
داستانی می سراید بلبل دستان سرا
کم مباش از نرگسی، هر گه که خیزی جام گیر
کم نئی از دانه ای، هر جا که افتی خوش برا
غنچه هر برگی که کرد آورد گل بر باد داد
چون کند مسکین، ندارد اعتمادی بر بقا
سعی کن کز سفره گل هم به برگی در رسی
کز چمن زد بلبل سرمست گلبانگ صلا
می گشاید غنچه را دل قوت یاقوت و زر
آری آری، خود زر و یاقوت باشد دلگشا
چون بنفشه، بر زبان در عمر خود حرفی نراند
پس زبانش را چرا بیرون کشیدند از قفا؟
گل که در شب خارگرد آرد چو حمال حطب
عاقبت دانم که خواهد بودنش آتش جزا
از گل خوشبوی اگر خواری نبودی بر دلی
نازنینی کی به چندین خار بودی مبتلا
ابر هر ساعت، دهان لاله می شوید به مشک
تا گشاید لب به مدح داور فرمانروا
آفتاب عاطفت بدرالدجی، بحرالخضم
آسمان مکرمت، کهف الأمم، طودالعلا
کعبه ارکان دولت، قبله ارباب دین
ناصر شرع پیمبر، سایه لطف خدا
عصمت دنیا و دین، دلشاد بلقیس اقتدار
مریم عیسی نفس، قید افه داراب را
آن خداوندی که فراشان قدرش می زنند
بر سر خرگاه گردون بارگاه کبریا
طاق ایوان رفیعش را، محل آسمان
خاک درگاه منیعش را، خواص کیمیا
شادی اندر نام اومد غم چو در صهبا نشاط
همت اندر ذات او مضمر چو در انجم ضیا
گوهر شمشیر او گر عکس بر کوه افکند
سرخ گرداند بخون لعل، روی کهربا
رای او گر تکیه کردی بر سپهر بی ثبات
بالش خورشید بودی در خور او متکا
ای جهان جاه را قدر تو چرخ بی ثبات
وای سپهر عدل را رای تو خط استوا!
گوهر ذات تو عقد سلطنت را واسطه
خاک درگاه تو چشم مملکت را توتیا
در عبارات تو توضیحات منهاج نجات
در اشارات تو کلیات قانون را شفا
آهوی از پشتی عدلت می رود در کام شیر
بوم، از اقبال بختت می دهد فر هما
از کفایت، حضرتت را صاحب کافی غلام
وز سخاوت مجلست را حاتم طایی گدا
بر چراغ عمر اگر حفظ تو دامن گسترد
تا به نفخ صور ایمن گردد از باد فنا
گر سها در سایه رایت رود چون آفتاب
بعد ازین چشم و چراغ آسمان باشد سها
زهره را از عفتت گر زانکه آگاهی دهند
بر نیاید بعد ازین، الا که در ستر خفا
تا نخواند خطبه بلبل، در زمان عفتت
بر ندارد برقع از رخسار گل، باد صبا
گرد خنگت بر فلک می رفت و می گفت آفتاب:
مرحبا ای سرمه اعیان دولت مرحبا
پادشاهان جهان را با تو گفتن نسبتی
جز به رسم پادشاهی عقل کی دارد روا
در کتابت با کیا باشد گیا یکسان ولی
از گیا هرگز کی آید در جان کار کیا
رایت عالیت را چوب از عصای موسی است
زان به چشم دشمن دین می نماید اژدها
پادشاها بر تو خواهم کرد عرضه حال خود
بندگان پوشیده چون دارند حال از پادشا؟
مدت شش سال شد تا در عراقم معتکف
با وجود آنکه بودستم زهر کامی جدا
دل ز افکار دقیق افگار و من در کار خود
روز و شب نالان و سرگردان بسان آسیا
نافه مشکین دمم، تا کی خورم خون جگر؟
بلبل دستان سرای، چند باشم بی نوا؟
مه نیم، تا کی خرامم در لباس مستعار؟
گل نیم، زین رو بدان رو چند گردانم قبا؟
کافرم گر هیچکس روزی به آبی تازه کرد
کشت امید مرا جز آب احسان شما
کرده ام چون باد آمد شد به هر در لیک نیست
ز آستان هیچکس بر دامنم گرد عطا
عالم از انعام سلطان گشته، مالامال و من
چشم امید از نوال کس چرا دارم چرا؟
چون شبه بادم سیه روگر به غیر حضرتت
بسته ام بر هیچ صاحب دولتی در ثنا
من به اجماع افاضل، در بسیط ملک نظم
مقتدایان سخن را هستم اینک، مقتدا
شعر من شعرست و شعر دیگران هم شعر لیک
ذوق نیشکر کجا یابد مذاق از بوریا
جاهل از یاقوت، مرجان بازنشناسد ولی
جوهری داند به حد خویش هر یک رابها
گر کسی را اعتراضی هست بر دعوی من
حضرت فضل است حاضر، بنده اینک گو بیا!
بکر فکرم را درین دعوی گواهست از سخن
خود که خواهد بود مریم را به از عیسی گوا؟
این سخن بر کوه اگر خوانم به اقبالت ز کوه
صد هزار احسنت برخیزد به جای هر صدا
ای فلک! بر من تو هر جوری که می خواهی بکن
من نخواهم رفت از این حضرت به صد چندین جفا
ذره از خورشید و ظل از کوه بتوان دور کرد
لیک از خاک درش نتوان مرا کردن جدا
تا نشاند بر کمر یاقوت کوه سرفراز
تا فشاند بر سم کافور باد مشکسا
کژ نهد نرگس کله بر طرز ترکان طراز
خم کند سنبل، کله بر شکل خوبان خطا
روز نوروزت مبارک باد و هر روز از نوت
ابتدای دولتی کان را نباشد انتها