وله ایضا مدحه
اقبال و بخت و نصرت و فیروزی و ظفر
گشتند با رکاب من امسال همسفر
زیرا که من به طالع میمون و فال نیک
کردم بسیج بزم خداوند نامور
اکسیر فضل جوهر جان کیمیای عقل
رکن وجود رایت جود آیت هنر
میقات علم مشعر دانش مقام فیض
میزان علم کعبه دین قبله هنر
توقیع مجد فرد بقا فذلک وجود
نفس جلال شخص شرف عنصر خطر
غیث همم غیاث امم غوث داوری
یمن مهام یمین جهان فخر بوم و بر
تاج خرد نتاج ابد زاده ازل
باب هنر کتاب ظفر خصم سیم و زر
دیوان فضل نظم بقا شاه انس و جان
عنوان بذل ناهب کان واهب گهر
معمار کاخ ملت و معیار داد و دین
منشار شاخ ذلت و منشور فال و فر
جلاب جام عشرت و قلاب جان جور
طلاع کوه شوک و قلاع شور و شر
فهرست آفرینش و دیباچه وجود
گنجور حکمرانی و گنجینه ظفر
آقاسی آنکه رفعت جاه قدیم او
جایی بود که نیست ز امکان در او اثر
آجال نارسیده عیان دیده در قضا
آمال نانوشته فرو خوانده در قدر
ای خلقت از طراوت خلاق نوبهار
وی نطقت از حلاوت رزاق نیشکر
نقش جمال خویش پراکنده در رقم
بر لوح کن فکان قلم صنع دادگر
یک جای جمع گشت تفاریق صنع او
آن لحظه کافرید ترا وهاب الصور
پیوسته چون کمان دهدش چرخ گوشمال
هر کاو چو نی نبندد در خدمتت کمر
از کام روز مهر تو مشکین جهد نفس
از خاک گاه جود تو زرین دمد شجر
روزی که باد قهر تو بر خاک بگذرد
آب روان جهد عوض آتش از حجر
مرغی که بی رضای تو پرد ز آشیان
زنجیر آهنین شودش بر به پای پر
آنجا که هست ذکر عدوی تو در میان
وانجا که هست روی حسود تو جلوه گر
حسرت خورد دو دیده بینا به چشم کور
شنعت برد دو گوش نیوشا ز گوش کر
تا بنگرد جمال ترا هر شب آسمان
تا بشنود صفات ترا نیز هر سحر
گه پای تا به سر همه چشمت چون زره
گه فرق تا قدم همه گوشست چون سپر
گر بوالبشر لقب نهمت بس شگفت نیست
کامروز خلق را به حقیقت تویی پدر
تو مرکز وجودی و لابد به سوی تو
مایل شود خطوط شعاعی ز هر بصر
همچون خطوط قطر که بر سطح دایره
ناچار از آن بود که به مرکز کند گذر
فصاد روز جود تو آن را که رگ زند
مرجانش جای خون جهد از جای نیشتر
در عهد دولتت نگدازد ز غصه کس
جز شمع مجلس تو که بگدازدش شرر
گرچه درین گداختن از اصل حکمتی است
کافزون شود ز دیدن او خلق را عبر
خواهی به خلق باز نمایی که مرد را
در زجر جسم اجر روانست مستتر
فرهاد بیستون را از پیش برنداشت
تا از خیال شیرین نگداخت چون شکر
تا مرد حق پرست ز طاعت نکاست تن
روحش نشد ز عالم لاهوت با خبر
آن نص مصحفست که یک نفس در بهشت
نارد گذشت تا نکند جای در سقر
در نافه غزال گیاهی نگشت مشک
تا رنگ خون نگشت ز آغاز در جگر
تا دانه تن نکاهد اول به زیر خاک
آخر به باغ می نشود نخل بارور
ناطور از نخست برد شاخ و برگ تاک
تا کز بریدنش شود انگور بیشتر
وانگور تا به خم نخورد صدهزار لت
رنج هزار ساله کی از دل کند به در
چون چهر شه نیابد در روشنی کمال
تا همچو تیغ شه نشود کاسته قمر
در بزم خواجه کس ز سعادت نیافت بار
تا همچو حلقه بر در طاعت نکوفت سر
فولاد تا نگردد زاتش گداخته
کی بهر دفع خصم شود تیغ جان شکر
خاک سیاه تا نخورد صد هزار بیل
کی مغرس شجر شود و منبت زهر
از لوم قوم تا نشود خسته روح نوح
کی مستجاب گردد نفرین لاتذر
موسی نکرد تا که شبانی شعیب را
در رتبه کی ز غیب رسیدیش ماحضر
عیسی ندید تاکه دو صد ذلت از یهود
کی صیت ملتش به جهان گشت مشتهر
تا خاکروبه بر سر احمد نریختند
زین خاکدان نشد به سوی عرش رهسپر
تا مرتضی به عجز در نیستی نزد
هستی ز نام وی نشد اینگونه مفتخر
در کربلا حسین علی تا نشد شهید
کی می شدی شفیع همه خلق سر به سر
ای خواجه یی که حزم تو نارسته از زمین
یارد که برگ و بار درختان کند ثمر
ای مهتری که نطفه اطفال در رحم
گویند شکر جود تو ناگشته جانور
برجیست آفرینش و درجیست روزگار
آن برج را ستاره و آن درج را گهر
این سال چارمست که دور از جناب تو
هر صبح و شام بوده ز بد حال من بتر
دیو غمم به ملک سلیمان اسیر داشت
هدهد صفت ازان زدمی بر به خاک سر
و ز طلعتت چو چشم رمد دیده ز آفتاب
محروم داشت چشم مرا چرخ بدسیر
تاج خروس بد مژگانم ز خون دل
تا چرخ بسته بود چو باز از توام نظر
چشمم چو غار و اشک برو تار عنکبوت
کرده درآن خیال تو چون مصطفی مقر
منت خدای را که چو بلبل به شاخ گل
اکنون سرود وصل تو خوانم همی زبر
خاک ره تو سرمه مازاغ گشت و باز
روشن شد از جمال توام چشم حق نگر
تا از مسام خاک به تأثیر آفتاب
گاهی بخار خشک جهد گه بخار تر
از آن بخار خشک بزاید همی نسیم
وز این بخار رطب ببارد همی مطر
جز کام خشک و دیده تر دشمن ترا
از خشک و تر نصیب مبادا به بحر و بر