در ستایش پادشاه اسلام پناه ناصرالدین شاه خلدالله ملکه گوید
به عزم ری چو نهادم به رخش زین خدنگ
شدم به کوهه آن چون به تیغ کوه پلنگ
چو رود نیل سبک رخش من به راه افتاد
نشسته من ز بر او چو یک محیط نهنگ
بسان کشتی کش موج سوی اوج برد
به کوه و شخ شده از شهر قرب یک فرسنگ
که ناگهان مهم از پی رسید مویه کنان
دو ذوذؤابه اش از طرف گرد ماه آونگ
به سرو کاشمری بسته عاریت گویی
نگارخانه چین و بهارخانه گنگ
دو گیسویش همه تن حلقه چون کمند قباد
دو ابرویش همه بر گوشه چون کمان پشنگ
چو یال شیر دو گیسو فکنده از بر دوش
ولی چو نافه چین مشک سای و غالیه رنگ
به پیش دانه خالش در آن ترازوی زلف
هزار خرمن دین را عیار یک جو سنگ
کله شکسته کمر بسته موی پر آشوب
شراب خورده عرق کرده روی پر آژنگ
رسید همچو یکی سرخ شیر خشم آلود
ز هر دو زلف دو افعی گرفته بر سر چنگ
خطش معنبر و مشکین چو نافهای ختن
رخش منقش و رنگین چو دیبهای فرنگ
معلق از خم برگشته گیسویش دل من
چو مرغ سوخته بالی که برکشند به چنگ
چه دید؟ دید مرا برنشسته بر کوهی
که کرد پیکر او جا به آفرینش تنگ
چو مار گرزه یکی تازیانه اندر مشت
چو شیر شرزه یکی باره زیر زین خدنگ
چه گفت؟ گفت سفر سنگ را بفرساید
تو سوده می نشوی گر شوی دوصد فرسنگ
بحار را سم اسب تو سوده موج به موج
جبال را پی رخش تو کفته سنگ به سنگ
ز بسکه در که و شخ سنگ را کند پرتاب
گمان بری که سم رخش تست قلماسنگ
مگر نه دی شد و آمد بهار و در کهسار
ز بسکه لاله چرد لعل روید از سم رنگ
روان به زمزمه آید ز ناله بلبل
به مغز عطسه درافتد ز نکهت شبرنگ
نسیم مشک دهد بوی سبزه و سنبل
صلای عیش زند صوت صلصل و سارنگ
از آن ز حنجر بلبل صدای زنگ آید
که گل دمید ز گلبن به شکل طاسک زنگ
سفرکنی به چنین فصل کز ختا و ختن
کنند عارف و عامی بدین دیار آهنگ
حکیم خوانی خود را تفو بر این حکمت
که کاش بودی عیار و شوخ و رهزن و شنگ
بگفت این و به خورشید ریخت سیاره
بدان دو عقرب جراره سخت برزد چنگ
دو مژه اش شده همچون دو خوشه مروارید
ز هر دو جزع گهر ریخت بسکه آن بت شنگ
چو تار چنگ پریشید تارها بر روی
خمیده از پس آن تارها ستاد چو چنگ
ز بسکه موی همی کند و ریخت بر رخسار
به روم چیره شد از هرکران قبایل زنگ
بگفتم ای مدد روح و ای ذخیره عمر
ز دلربایی بر فوج دلبران سرهنگ
مگر ندانی کامسال شهریار جوان
به فرخی و سعادت نشست بر اورنگ
بهار من رخ شاهست گو مباش بهار
بر بهشت چه ارزد بهار خانه تنگ
بشارتم رسد از بام و درکه قاآنی
به پای بوس ملک رو مکن به فارس درنگ
بر آن سرم که به عزم رکاب بوسی شاه
ز کهکشان به شکم رخش را ببندم تنگ
چو این شنید طرب کرد و رقص کرد و نشاط
چنان که گفتی از می شدست مست و ملنگ
معلقی دو سه از ذوق زد کبوتر وار
چنان که صیحه زنان اوفتاد واله و دنگ
گهر ز جزع یمانی چکاند بارابار
شکر ز لعل بدخشی فشاند تنگانگ
به عشوه گفت مرا هم ببر به همره خویش
مهل به پارس بمانم اسیر محنت و رنگ
بگفتمش هنری بایدت که بپذیرد
ترا به بندگی خویش شاه بافرهنگ
بگفت گیسو چوگان کنم زنخدان گوی
چو شه به بازی چوگان و گو کند آهنگ
وگر خدنگ و کمان بایدش ز بهر شکار
ز ابراوانش کمان آورم ز مژه خدنگ
ورش هواست که تورنگ و کبک صید کند
نه من به قهقهه کبکم به جلوه چون تورنگ
چو درع خواهدها زلفکان منش زره
چو تیر خواهدها مژگان منش خدنگ
همش ز حلقه چشمان رکابدار شوم
که با مجره عنان در عنان نمایم تنگ
وگر کمند و کمان بایدش ز ابرو و زلف
کمان مشکین توزم کمند غالیه رنگ
اگر به نظم دری خاطرش نماید میل
نوای مدحت او سرکنم بدین آهنگ