دیوان قاآنی - قصاید - در مدح محمد شاه غازی انارالله برهانه گوید

ماه دو هفت سال من آن یار نازنین

هر هفت کرده آمد یک هفته پیش ازین

پی خسته دم گسسته کمر بسته بی قرار

می خورده ره سپرده عرق کرده خشمگین

برجستم و دویدم و پرسیدمش خبر

بنشستم و نشاندم و بوسیدمش جبین

کاخر چگونه یی چه شدت سرگذشت چیست

چونی چه روی داده چرایی دژم چنین

گفت این زمان مجال سخن نیست رو بهل

مینای می به جیب و بکش رخش زیر زین

رفتم به جیب شیشه نهفتم وز آن سپس

زین برزدم به کوهه آن رخش بی قرین

بگرفتمش رکاب و به زین برنشست و گفت

ایدون ردیف من شو و بر اسب برنشین

بی منت رکاب ز پی برنشستمش

چون از پس فریشته پتیاره لعین

بیرون شدیم هردو ز دروازه سوی دشت

دشتی درو کشیده سراپرده فرودین

بلبل فکنده غلغله ز آواز دلنواز

قمری گشوده زمزمه ز آوای دلنشین

در مغز عقل لخلخه از بوی ضیمران

بر دست روح آینه از برگ یاسمین

گفتی به سحر تعبیه کردست نوبهار

در چنگ مرغ زمزمه چنگ رامتین

صحرا سپهر و لاله درو قرص آفتاب

بستان بهشت و برکه درو جوی انگبین

خیری به مرغزار پراکنده زر ناب

سنبل به جویبار پریشیده مشک چین

رفتیم تا کناره کشتی که سنبلش

دیباچه می نوشت ز گیسوی حور عین

گفتم بتا هوای که داری کجا روی

بنگر بر این چمن که بهشتی بود برین

خندید و وجد کرد و طرب کرد و رقص کرد

زد دست وز دو زلف مسلسل گشود چین

هی خنده زد چو کبک خرامان به کوهسار

هی نعره زد چو شیر دژ آگاه در عرین

خواندم وان یکاد و دمیدم به گرد او

بیم آمدم که دیو زدش راه عقل و دین

گفتم چه حالتست الا یا پری رخا

مانا ترا نهفته پری بود در کمین

با رقص و وجد و قهقهه بازم جواب داد

کایدون کجاست باده بده یک دو ساتکین

ناخورده میی به جان تو گر پاسخ آورم

می ده که هرچه بخت گمان کرد شد یقین

مینا و جام را به در آوردم از بغل

هی هی چه باده داروی یک خانمان حزین

خوردیم از آن میی که جز او نیست یادگار

ما را ز روزگار نیاگان آتبین

زان می که گر برابر آبستنی نهند

پا کوبد از نشاط به زهدان او جنین

ناگاه سر به عشوه فراگوش من نهاد

کاید زری به فارس شهنشاه راستین

این گفت و اسب راند و من از وجد این خبر

گاه از یسار او متمایل گه از یمین

گه بر هوا فکندم از شوق طیلسان

گه در بدن دریدم از وجد پوستین

گاه از در ملاعبه بوسیدمش ذقن

گاه از در مداعبه بربودمش ز زین

گاه از سماع و رقص چو طفلان به های و هوی

گاه از نشاط و وجد چو مستان به هان و هین

گاهی خمیروار به مالیدمش بغل

گاهی فطیروار بیفشردمش سرین

دیوانه وار گه زدمش لطمه بر قفا

شوریده وار گه زدمش بوسه بر جبین

بوسیدمش گهی ز قفا روی سیمگون

بوییدمش گهی ز وفا موی عنبرین

در بر کشیده پیکر آن ترک سیمتن

در کف گرفته غبغب آن شوخ ساتگین

گاهش زنخ گرفتم و بوییدمش غبب

و او نعره زد که دور شو ای دزد خوشه چین

گه دادمی به حقه سیمین او فشار

کای سیمتن خموش که خازن بود امین

او گه به عشوه گفت که ای شاعرک بس است

تا کی ملاعبه با یار نازنین

شوخی مکن که شوخی دل را کند نژند

طیبت مکن که طیبت جان را کند غمین

عقلت مگر شمید که مجنون شدی چنان

هوشت مگر رمید که بی خود شدی چنین

ما هردو در ملاعبه وان رخش ره نورد

گفتی مگر به جنبش بادی بود به زین

چالاک تر ز برق و مشمرتر از خیال

آماده تر ز وهم و مهیاتر از یقین

از بس دونده باد به یال اندرش نهان

از بس جننده برق به نعل اندرش مکین

کف از لبش چکیده چو آویزهای در

کوه از سمش کفیده چو دندان های سین

گاهش ز خوی بدن شده پر لؤلؤ عدن

گاهش ز کف دهن شده پر گوهر ثمین

گه شد به بیشه یی که زمین پیش او فلک

گه شد به پشته یی که فلک پیش او زمین

بس رودها نبشت به پهنای روزگار

لیکن بسی شگرف تر از وهم دوربین

وز تیغ ها گذشت به باریکی صراط

لیکن بسی درازتر از روز واپسین

ناگه برآمد ابری و بارید آنچنانک

گفتی ذخیره دارد دریا در آستین

این طرفه تر که شب شد و ظلمات نیستی

گفتی به گرد هستی حصنی کشد حصین

گفتم بتا بیا که بمانیم و صبحگاه

رانیم تا که باز برآید شب از کمین

گفتا تبارک الله ازاین رای و این خرد

وین کار و این کفایت و این یار و این معین

بالله که تیر بارد اگر بر سرم ز چرخ

بالله که تیغ روید اگر در رهم ز طین

نه نان خورم نه آب نه راحت کنم نه خواب

رانم به کوه و جوی و جرو رود و پارگین

روزی دو بسپرم ره و آنگاه بسترم

رنج سفر ز درگه دارای جم نگین

شاهنشه زمانه محمد شه آنکه هست

آثار فرخش همه در خورد آفرین

عفوش نپرسد ار ز کسی بنگرد خلاف

شاهین نترسد ار مگسی برکشد طنین

در چشم می نیاید خصمش ز بس نزار

در هم می نگنجد بختش ز بس سمین

پروانه ییست قدرتش از قدرت خدای

دیباچه ییست هستیش از هستی آفرین

رایش به چرخ بینش مهری بود منیر

شخصش در آفرینش رکنی بود رکین

آثار او مهذب و اخلاق او نکو

رایات او مظفر و آیات او مبین

بر تار عنکبوت کند حزمش ار نظر

از یمن او چه سد سکندر شود متین

برآب شور بحر کند جودش ار گذر

از فیض او چو چشمه کوثر شود معین

از سیر صبح و شام بود عزم او بدل

از نور مهر و ماه بود رای او عجین

ای چاکری ز فوج نظامت فراسیاب

وی کهتری ز خیل سپاهت سبکتکین

طوقیست نعل رخش تو برگردن ینال

تاجیست خاک راه تو بر تارک تکین

موهوب تست هرچه به جان ها بود هنر

منهوب تست هرچه به کانها بود دفین

رای تو حل و عقد زمین را بود ضمان

حکم تو نشر و طی زمان را بود ضمین

آبستنند مهر ترا در رحم بنات

آماده اند حکم ترا در شکم بنین

رمح ترا برزم لقب کاشف القلوب

تیغ ترا به جنگ صف قاطع الوتین

خندد امل چو کلک تو گرید به گاه مهر

گرید اجل چو تیغ تو خندد به روز کین

آنی ز روز بخت تو در بایه شهور

روزی ز ماه عمر تو سرمایه سنین

هرجا که آفتیست به خصم تو می رسد

چون در عبارت عربی بر حروف لین

هوش عدو شمیده ز شمشیرت آنچنانک

در گوش او علامت شین است حرف شین

شاها سه ساله دوریم از آستان تو

سودی نداشت جز دو جهان ناله و انین

حنانه وار شد تنم از ناله همچو نال

وز دوری دو تن من و حنانه در حنین

آن از محمد عرب آن ماه راستان

من از محمد عجم آن شاه راستین

حنانه را نواخت به الطاف خود رسول

تا در بهشت تازه نهالی شود رزین

من نیز سبر کرده شاه ار شوم رواست

در آستان شه که بهشتیست دلنشین

قاآنیا سخن به درازا کشید سخت

ترسم کزین ملول شود خسرو گزین

تا از زمان اثر بود و از مکان خبر

شاه زمین به تخت خلافت بود مکین