دیوان خاقانی

گوشه اي از خلق و کنجي از جهان
بر همه گنج روان خواهم گزيد

بر سر گنج سخاش خامه او اژدهاست
در دهن خاتمش مهره او آشکار

يک کنجدش نگنجد در سينه گنج توران
يک سنجدش نسنجد در ديده ملک بربر

زير سه حرف جاهش گنج است و حرف آخر
صفري است در ميانش هفت آسمانش محضر

عهد نامه وفات زير پر است
گنج نامه بقات در منقار

هر دو چون کوه و گنج خانه علم
هر دو بحر از درون ول زخار

يا از مسام کوه است آب خوي خجالت
کاندر خور ملک نيست ايثار گنج و مالش

عزمش همي شکنجه کند کعب کوه را
تا گنج زرفشان دهد اندر خور سخاش

با شما گويم نيارم گفت با بيگانگان
کاين نهان گنج از کدامين دودمان آورده ام

آشکارا برگرفتن گنج فرخ فال نيست
من به فرخ فال گنجي در نهان آورده ام

تو نپرسي من بگويم نز کسي دزديده ام
کز در شاهنشهي گنج روان آورده ام

چشمه خورشيد لطف بل که سطرلاب روح
گوهر گنج حيات بل که کليد کرم

غبن بود گنج عرض خازن او اهرمن
ظلم بود صدر شرع حاکم او بوالحکم

ملک خراسان به تيغ باز ستاني ز غز
پس چه کني در نيام گنج ظفر مکتتم

گفتم کليد گنج معراف توان شناخت؟
گفتا توان اگر نشود نفس اسير کام

دل دستگاه توست به دست جهان مده
کاين گنج خانه را ندهد کس به ايرمان

خاتون دار ملک فريدونش خوان که نيست
کابين اين عروس کم از گنج کاويان

من اندر رنج و دونان بر سر گنج
مگس در گلشن و عنقا به گلخن

دست آهنگر مرا در ما ضحاکي کشيد
گنج افريدون چه سود اندر دل داناي من

مالک الملک سخن خاقانيم کز گنج نطق
دخل صد خاقان بود يک نکته غراي من

جرم من آن است کز خزاين عرشي
گنج خدايم ولي گداي صفاهان

گنج خدا را به جرم دزد نگيرند
اين نپسندند ز اصفياي صفاهان

ديدم که گنج خانه غيب است پيش روي
پشت از براي نقب خميدم به صبح گاه

لشکر گهت بر حاشيت، گوگرد سرخ از خاصيت
بر تو ز گنج عافيت عيش مهنا ريخته

بدا سلطانيا کورا بود رنج دل آشوبي
خوشا درويشيا کورا بود گنج تن آساني